The Orchestra of the Age of Enlightenment / Ian Bostridge - NOSPR

John Blow (1648-1708) i Henry Purcell (1659-1695) byli najwybitniejszymi kompozytorami angielskimi XVII wieku. Obaj blisko zaprzyjaźnieni muzycy zajmowali po sobie lub równocześnie podobne stanowiska (organistów i kompozytorów) w londyńskim opactwie Westminsterskim czy kapeli królewskiej Chapel Royal. Przez lata przyjaźnie rywalizowali, zajmując się podobnymi gatunkami muzycznymi. Program dzisiejszego koncertu umożliwia porównanie ich warsztatu kompozytorskiego w pokrewnych dziełach scenicznych (Venus and Adonis Blowa i Dido and Aeneas Purcella), żałobnych pieśniach na śmierć królowej Marii (No, Lesbia, no Blowa, Incassum Lesbia Purcella) czy opartych na basach ground (powtarzających się schematach melodyczno-harmonicznych) utworach instrumentalnych. Prócz tego usłyszymy kilka pieśni solowych Purcella i jego fantazję na 4 instrumenty.

Choć talentem kompozytorskim Purcell przewyższał Blowa, to często wzorował się na dziełach swego starszego przyjaciela. Widać to najwyraźniej na przykładzie Dido and Aeneas (1689) i Venus and Adonis (1683). Oba utwory należą do typowo brytyjskiego gatunku scenicznego zwanego maską, złożonego z następstwa pieśni, tańców i dużej liczby chórów. Oba są trzyaktowe, w obu panuje dość szybka akcja a tytułowe postaci śpiewają sopranem i barytonem, wreszcie w obu kulminacyjny punkt wyrazowy pojawia się w finale a w partyturach odnaleźć można wyraźne wpływy opery włoskiej (nieliczne arie i recytatywy). Gdy Blow przez całe życie wiernie oddawał się przede wszystkim twórczości religijnej (anthems, services, motety) a maska Venus and Adonis jest jego jedynym dziełem scenicznym, Purcell pod koniec życia pisał głównie muzykę teatralną. Prócz maski Dido and Aeneas był autorem muzyki do 45 sztuk mówionych (pieśni Sweeter than Roses z Pausaniasa i Music for a while z Oedipusa) i 4 semi oper, gdzie udział muzyki jest większy niż w mówionych tragediach i komediach (np. The Fairy-Queen, The Prophetess, or The History of Dioclesian i King Arthur).

Piotr Wilk