NOSPR kameralnie / Kwintet Dęty Blaszany NOSPR - NOSPR

Arthur Frackenpohl ur. w 1924 r. to amerykański kompozytor, emerytowany profesor Crane School of Music (University of New York w Potsdam, stan Nowy Jork). Studiował kompozycję m. in. w Tanglewood pod kierunkiem Dariusa Milhauda (1948) oraz w Fontainebleau u Nadii Boulanger (1950). Uczył kompozycji, instrumentacji, teorii oraz gry na fortepianie. Przypisuje mu się znaczne zasługi w zakresie popularyzacji muzyki poprzez jej opracowywanie na różne zespoły kameralne, w tym także muzyki dawnej, od renesansu począwszy. Spośród jego własnych kompozycji najwyżej cenione są utwory na zespoły instrumentów dętych blaszanych i drewnianych. Kwintet dęty blaszany nr 1 powstał w 1966 roku dla muzyków Orkiestry Filadelfijskiej.

Mini-UwerturęWitold Lutosławski skomponował dla uczczenia 50. urodzin Ursuli Jones, córki Waltera Strebiego, szwajcarskiego prawnika, mecenasa kultury i inicjatora Festiwalu Muzycznego w Lucernie. Mąż Ursuli – Philip Jones, trębacz Londyńskiej Orkiestry Filharmonicznej, będąc jednocześnie członkiem kwintetu instrumentów dętych blaszanych, przez wiele lat zabiegał o wzbogacenie repertuaru tego typu zespołów.  

Trzyminutowa miniatura miała być początkowo pierwszym ogniwem wieloczęściowej suity. Utrzymana w stylu groteskowego scherza może kojarzyć się z muzyką francuskiego neoklasycyzmu, ale jej zwięzła, a jednocześnie finezyjna konstrukcja oparta została na 2 seriach dwunastodźwiękowych. Pogodna, dynamiczna i wymagająca doskonałego „zgrania” zespołu Mini-Uwertura należy obecnie do żelaznego repertuaru kwintetów dętych blaszanych.

Cykl miniatur pt. Obrazki z wystawyto w oryginale dzieło fortepianowe, skomponowane w 1874 roku przez Modesta Musorgskiego pod wrażeniem pośmiertnej wystawy prac malarskich, szkiców i projektów jego przyjaciela, Wiktora Hartmana. Nowatorstwo w zakresie harmonii i faktury, a także „drzemiące” w fortepianowym zapisie bogactwo kolorystyki sprawiło, że dzieło rosyjskiego kompozytora doczekało się rekordowej liczby orkiestracji i aranżacji na różne zespoły instrumentalne.

Opracowanie Obrazków autorstwa Arthura Frackenpohla powstało z myślą o Canadian Brass Quintet w oparciu o fortepianowy oryginał, a nie o najczęściej wykonywaną wersję orkiestrową. Oznacza to, że Frackenpohl nie sugerował się skojarzeniami Maurice’a Ravela. I tak np. główna melodia w części Bydło powierzona została nie tubie (jak w wersji Ravela) a puzonowi, z kolei miniaturę Stary zamek, którąfrancuski twórca skojarzył z saksofonem altowymzaczyna tuba, po której podejmują ją kolejno pozostałe instrumenty kwintetu. To oczywiście nie ułatwia karkołomnego właściwie zadania wykonawcom, którzy wcześniej uczestniczyli w wykonaniu wersji orkiestrowej.

[Aleksandra Konieczna]