Kwartet Śląski / Wojciech Świtała / Wajnberg w Polsce - NOSPR

XII Kwartet smyczkowy op. 103 (1969/1970) to jeden z eksperymentalnych utworów Mieczysława Wajnberga (1919-1996), wypełniony rozpaczą, która, poprzez dramat i ironię, w iście labiryntowej formie, z trudem szuka przezwyciężenia. Są tu elementy zakazanej przez sowieckich ideologów muzyki serialnej, związanej w międzywojenną szkołą Arnolda Schönberga, którą w tym samym czasie zaczął wprowadzać do swych kwartetów Dymitr Szostakowicz. Są też aluzje to innego mistrza kwartetu smyczkowego XX wieku – Beli Bartóka.

I Kwintet fortepianowy (1952) należy do najczęściej wykonywanych dzieł Grażyny Bacewicz (1909-1969). Tę popularność zawdzięcza urodzie tematów, uroczej grze kontrastów, fantasmagorycznym „zamyśleniom” (rodem z idiomu tzw. „muzyki nocy” Bartóka). Moderato molto espressivo. Allegro, ujęte zostało w formę allegra sonatowego, z klamrą wstępu i symetrycznej względem niego kody. Presto to oberek, ulubiony taniec Bacewiczówny, fajerwerk humoru i inteligencji. Grave ma istotnie „ciężki” charakter, jakby żałobnego marsza (fortepian), na tle którego rozbrzmiewa uroczysta oda smyczków. Con passione to znowu allegro sonatowe, którego oba tematy są nawiązują do myśli zawartych w części początkowej.

Marcin Trzęsiok