Esa-Pekka Salonen - NOSPR
Esa-Pekka SalonenDyrygent
Kompozytor, dyrygent, dyrektor muzyczny San Francisco Symphony; dyrygent honorowy Philharmonia Orchestra (w latach 2008–2021 pierwszy dyrygent i doradca artystyczny), Los Angeles Philharmonic (w latach 1992–2009 dyrektor muzyczny) i Orkiestry Symfonicznej Szwedzkiego Radia. Obecnie, w ramach projektu Multiverse Esa-Pekka Salonen, pełni rezydencję artystyczną jako kompozytor i dyrygent w Elbphilharmonie. Ponadto angażuje się w działalność Colburn School w Los Angeles, rozwijając i prowadząc Negaunee Conducting Program – inicjatywę stypendialną, mającą na celu rozwój umiejętności młodych adeptów sztuki dyrygenckiej i przygotowanie ich do zawodu. Jest współzałożycielem Baltic Sea Festival (w latach 2003–2018 pełniącym funkcję jego dyrektora artystycznego), podczas którego występują osobowości świata muzycznego promujące świadomość ekologiczną wśród krajów nadbałtyckich.
W bieżącym sezonie występuje w charakterze kompozytora-rezydenta Berliner Philharmoniker, z którą zaprezentuje szeroki wachlarz własnej twórczości – m.in. niemieckie prawykonanie koncertu na organy i orkiestrę (styczeń 2023) oraz inspirowany dadaizmem utwór pt. Karawana na chór i orkiestrę (maj 2023).
W ramach współpracy z San Francisco Symphony nieustannie poszerza możliwości zespołu poprzez udział w inspirujących przedsięwzięciach artystycznych wykorzystujących nowe media oraz innowacyjne technologie (m.in. uruchomienie platformy streamingowej SFSymphony+, realizacja inicjatyw z użyciem sztucznej inteligencji i eksperymentalnego projektu Troughline nominowanego do nagrody Grammy) i jednocześnie w unikalny sposób przybliżających szerokiemu gronu odbiorców specyfikę wieloaspektowej muzyki klasycznej.
Dokonał licznych nagrań, wśród których można wymienić takie dzieła, jak Cztery ostatnie pieśni R. Straussa (współpraca z Lise Davidsen i Philharmonia Orchestra), Cudowny Mandaryn i Suita taneczna B. Bartóka, Persefona I. Strawińskiego (współpraca z Andrew Staplesem, Pauline Cheviller i Fińską Operą Narodową). W swoim dorobku ma komplet albumów, które w 2018 r. ukazały się nakładem firmy Sony. Jego kompozycje, którymi niejednokrotnie dyrygował, figurują na płytach wydanych przez wytwórnie Deutsche Grammophon, Decca i Sony (m.in. Koncert fortepianowy, sol. Yefim Bronfman; Koncert skrzypcowy, sol. Leila Josefowicz; Koncert wiolonczelowy, sol. Yo-Yo Ma).
Został uhonorowany wieloma nagrodami, odznaczeniami i tytułami, wśród których można wyróżnić m.in.: nagrodę za utwór Floof uzyskaną w ramach Międzynarodowej Trybuny Kompozytorów UNESCO (1992), nagrodę sieneńskiej Accademia Musicale Chigiana (1993), Royal Philharmonic Society Awards (1995, 1997), medal Litteris et Artibus wręczony przez króla Szwecji (1996), Order Sztuki i Literatury w randze Oficera przyznany przez rząd francuski (1998), odznaczenia Orderu Lwa Finlandii (Pro Finlandia Medal, Krzyż Komandorski I klasy) wręczone przez prezydenta Finlandii, tytuł Muzyka Roku 2006 przyznany przez magazyn Musical America, nominację na członka honorowego Amerykańskiej Akademii Sztuk i Nauk (2010), Grawemeyer Award for Music Composition za Koncert skrzypcowy (2012), Michael Ludwig Nemmers Prize in Music Composition (2014), odznaczenie w randze Komandora Orderu Imperium Brytyjskiego wręczone przez królową Anglii. Dotychczas otrzymał siedem tytułów doktora honoris causa przyznanych w czterech krajach.