Aleksander Lasoń - NOSPR

Urodził się 10 listopada 1951 roku w Siemianowicach Śląskich. W latach 1970-74 studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach na Wydziale Jazzu i Muzyki Rozrywkowej, a następnie kontynuował studia w klasie kompozycji Józefa Świdra, którą ukończył z wyróżnieniem w 1979 roku. Swoje umiejętności rozwijał podczas międzynarodowych kursów kompozytorskich pod opieką takich twórców jak Ton de Leeuw, Marin Goleminov i Andrei Eshpai. W 1984 i 1988 brał udział w Międzynarodowych Wakacyjnych Kursach Nowej Muzyki w Darmstadt.

Na początku swojej kariery muzycznej działał jako pianista-improwizator (w 1972 roku został laureatem 4. Konkursu Improwizacji Fortepianowej w Gdańsku), następnie poświęcił się przede wszystkim kompozycji, a także dyrygenturze. Za swoją działalność w tych obszarach otrzymał szereg znaczących nagród. Do najważniejszych z nich należą Nagroda im. Ludwiga van Beethovena miasta Bonn za II Symfonię "Koncertującą" na fortepian i orkiestrę (1980), wysokie lokaty na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu: I nagroda w kategorii utworów młodych kompozytorów za I Symfonię na instrumenty dęte, perkusję i dwa fortepiany (1980) oraz wyróżnienia za II Kwartet smyczkowy (1988) i "Concerto festivo" na skrzypce i orkiestrę (1997), a także nagroda-stypendium Witolda Lutosławskiego otrzymana przez Lasonia dwukrotnie w 1987 i 1989 roku oraz nagroda-stypendium "Exclusiv" wydawnictwa muzycznego Tonos Music Publishers w Darmstadt przyznana na sezon 1988/89.

Aleksander Lasoń otrzymał również Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich za wybitne osiągnięcia kompozytorskie oraz działalność wykonawczą w dziedzinie nowej muzyki (2002), był także dwukrotnie nominowany do Nagrody Mediów Publicznych OPUS za VII Kwartet smyczkowy w wykonaniu Kwartetu Śląskiego (2008) oraz kompozycję "Called Back" na głosy śpiewane i orkiestrę smyszkową w wykonaniu The Hilliard Ensemble i Orkiestry AUKSO pod dyrekcją Marka Mosia (2009). Zdobywał ponadto wysokie lokaty w Konkursie Kompozytorskim im. Grzegorza Fitelberga (za I Symfonię, 1976), Konkurskie Kompozytorskim przy Festiwalu "Młodzi Muzycy Młodemu Miastu" w Stalowej Woli (1978) oraz Konkursie Młodych Związku Kompozytorów Polskich (za "Góry" na orkiestrę symfoniczną, 1979-80). Za swoje osiągnięcia twórcze otrzymał również Nagrodę "Śląskiej Polihymni" (1985), Nagrodę Artystyczną im. Stanisława Wyspiańskiego (1986), oraz nagrody miast: Mikołów (1999), Bytom (2000) i Tarnowskie Góry (2001).

W 1996 roku z inicjatywy Aleksandra Lasonia powołana została Orkiestra Muzyki Nowej w Akademii Muzycznej w Katowicach. Celem zespołu jest popularyzacja muzyki najnowszej i klasycznych kompozycji dwudziestowiecznych. W skład orkiestry wchodzą absolwenci, wykładowcy i utalentowani studenci katowickiej uczelni.

Kompozytor od 1975 roku prowadzi także działalność pedagogiczną. Wykłada na Wydziale Artystycznym Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie i w Akademii Muzycznej w Katowicach. W styczniu 2000 otrzymał tytuł naukowy profesora sztuk muzycznych.

W latach 1986-89 był wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej (polskiej sekcji ISCM), a w latach 1990-93 – prezesem Oddziału Związku Kompozytorów Polskich w Katowicach, przez wiele kadencji był przewodniczącym Komisji Kwalifikacyjnej Związku Kompozytorów Polskich.

Jego utwory publikowane są w Polskim Wydawnictwie Muzycznym, Wydawnictwie Muzycznym EUTERPE, TONOS Music Publishers w Darmstadt i Edition Modern w Monachium.

Aleksander Lasoń tworzy wraz z Eugeniuszem Knapikiem i Andrzejem Krzanowskim grupę kompozytorów określaną ze względu na rok urodzenia jako "Pokolenie '51". Wszyscy trzej debiutowali na festiwalu "Młodzi Muzycy Młodemu Miastu" w Stalowej Woli, który odegrał ważną rolę w rozwoju polskiej muzyki drugiej połowy lat siedemdziesiątych. Tam skrystalizowało się artystyczne oblicze nowej generacji twórczej. Wspólnym mianownikiem kompozytorów był sprzeciw wobec awangardy lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych oraz twórcze nawiązania do tradycji, z którą awangarda radykalnie zerwała. W latach 1975-80 w Stalowej Woli odbyło się jedenaście prawykonań utworów kompozytorów "Pokolenia '51", zwanego też "pokoleniem stalowowolskim". Aleksander Lasoń prezentował na festiwalu "Młodzi Muzycy Młodemu Miastu" po raz pierwszy następujące swoje utwory: Sonatę na skrzypce solo (1975), Muzykę na dowolny głos i taśmę magnetofonową (1975), Koncert na fortepian i trzy taśmy magnetofonowe (1975), Muzykę kameralną II (1976) i Muzykę kameralną Iii (1978).

Spośród "Pokolenia '51" Lasoń był bodaj najmniej uwikłany w dyskusje ideowe. Komponowanie traktował zawsze przede wszystkim jako zadanie warsztatowe, muzykę zaś jako spontaniczną grę instrumentalnego żywiołu, co wiąże się zapewne z jego praktyką pianisty-improwizatora. Wczesne kompozycje Lasonia cechuje witalność, bogata kolorystyka brzmienia i nastrój pełen optymizmu.